41-45. รูปอัปปัจจเวกขณาทิสูตร

(รวม 5 สูตร)

[579] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะไม่พิจารณาในรูป
ฯลฯ ในวิญญาณ ฯลฯ.

46-50. อัปปัจจุปลักขณาทิสูตร

(รวม 5 สูตร)

[580] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะไม่เข้าไปกำหนด
เฉพาะในรูป ฯลฯ ในวิญญาณ ฯลฯ.

51-54. รูปอัปปัจจักขกัมมาทิสูตร

(รวม 4 สูตร)

[581] กรุงสาวัตถี. ครั้งนั้น วัจฉโคตรปริพาชก ได้เข้าไป
เฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาคเจ้า
ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่ง ณ ที่ควรส่วน
ข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่ท่านพระโคดม
อะไรหนอเป็นเหตุ เป็นปัจจัย ให้ทิฏฐิหลายอย่างเหล่านี้เกิดขึ้นในโลก
ว่า โลกเที่ยงบ้าง ฯลฯ สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็หามิได้
ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้บ้าง ?

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการ
ไม่เห็นประจักษ์ในรูป ในเหตุเกิดแห่งรูป ในความดับแห่งรูป
ในปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งรูป ฯลฯ.
[582] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการไม่เห็น
ประจักษ์ในเวทนา ฯลน.
[583] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการไม่เห็น
ประจักษ์ในสัญญา ฯลฯ.
[585] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการไม่เห็น
ประจักษ์ในสังขารทั้งหลาย ฯลฯ.

55. วิญญาณอัปปัจจักขกัมมสูตร

[585] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนวัจฉะ เพราะกรรมคือการไม่เห็น
ประจักษ์ในวิญญาณ ในเหตุเกิดแห่งวิญญาณ ในความดับแห่งวิญญาณ
ในปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งวิญญาณ จึงเกิดทิฏฐิหลายอย่าง
เหล่านี้ขึ้นในโลกอย่างนี้ว่า โลกเที่ยงบ้าง ฯลฯ สัตว์หลังจากตาย
แล้วย่อมเกิดอีกก็หามิได้ ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้บ้าง ดูก่อนวัจฉะ
ข้อนี้แลเป็นเหตุ เป็นปัจจัย ให้ทิฏฐิหลายอย่างเหล่านี้เกิดขึ้นในโลกว่า
โลกเที่ยงบ้าง โลกไม่เที่ยงบ้าง โลกมีที่สุดบ้าง โลกไม่มีที่สุดบ้าง
ชีพก็อันนั้น สรีระก็อันนั้นบ้าง ชีพเป็นอย่างอื่น สรีระก็เป็นอย่างอื่น
บ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกบ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อม
ไม่เกิดอีกบ้าง สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็มี ย่อมไม่เกิดอีกก็บ้าง
สัตว์หลังจากตายแล้วย่อมเกิดอีกก็หามิได้ ย่อมไม่เกิดอีกก็หามิได้บ้าง.
จบ วัจฉโคตตสังยุต